Wat is een goed idee?

Gisteren gaf ik een training aan een groep docenten van verschillende opleidingen van de Hanzehogeschool. Het viel me weer op hoe gemotiveerd en gedreven veel van mijn collega’s zijn. Mooi. Het onderwerp van de training was effectuation. Een model over ondernemend gedrag van Sarasvathy dat ontstond n.a.v. een onderzoek naar het gedrag van ervaren ondernemers tijdens de start-up-fase. Studenten zeggen soms ‘ik heb een idee’. Of nog beter ‘ik heb een idee dat ik je wil laten zien en uitproberen’. De vraag aan de docenten was: welke vragen stel je aan deze studenten en welke waarde voeg je zodoende toe? Na het alleen en in stilte beantwoorden van deze vragen kwamen Martijn en Kees, twee studenten van de minor da Vinci, binnen en vertelden over hun idee. Ze bouwen een mobiele muur die je zonder schade kan plaatsen en weg kan halen en die 100% recyclebaar moet zijn. Ze hebben contact met kartonfabriek Smurfit Kappa en mogen materialen van hen gebruiken. Verder vertelden ze gesproken te hebben met woningbouwcorporaties, studentenhuisvesting, huisjesmelkers en de anti-kraak beweging. De vraag is: welke vragen ga je Kees en Martijn stellen en welke waarde wil je daarmee toevoegen? Gelukkig kwamen er vragen en geen ongevraagde adviezen. Vragen over het einddoel, of ze al bij IKEA waren geweest, wanneer de eerste muur geplaatst gaat worden en of ze een bedrijf willen starten. Ze kregen overigens wel wat (interessante) tips. In Japan wordt er bijna alleen maar met mobiele muren gewerkt. Of ze dat wisten. Dat wisten ze niet. De vraag zou dan ook kunnen zijn: is het een nieuw idee? Sir Ken Robinson werpt in zijn boek Out of Our Minds de vraag op ‘voor wie nieuw?’. Het kan nieuw voor jou zijn of voor de groep waarin je verkeert. Het kan nieuw voor het land zijn of zelfs voor de wereld. Robinson stelt dat echt iets nieuws bedenken schier onmogelijk is. Veel grote innovaties zoals het internet zijn meer een reeks van kleine innovaties. Het is veel interessanter om te kijken naar nieuwe combinaties van bestaande dingen. Terug naar de mobiele muur. is het een goed idee? Vanuit effectuation is het vertrekpunt dat een idee goed is als de bedenker het een goed idee vindt. Dat is namelijk een voorwaarde voor het investeren van tijd en energie in het idee. Het onderzoeken van de mogelijkheden, het voeren van gesprekken met potentiële klanten, deskundigen, kenners en beslissers. Tijdens al deze inspanningen is het vervolgens wel van belang of je in staat bent om te luisteren, te leren en je idee kunt en wilt verbeteren. Vanuit de docent is het van belang om eerst kennis te maken met de student. Hoe komt hij bij het idee, waarom vindt hij het waardevol om met het idee aan de slag te gaan, wat wil hij er uit halen, wat zijn zijn drijfveren en wat is zijn zogenaamde affordable loss (het maximale dat hij bereid is te riskeren voor dit idee). En de vraag of het een goed idee is, hoeft niet beantwoord te worden in het gesprek tussen de student en de docent of tussen de medewerker en de manager. Stimuleer de student / medewerker om met stakeholders te gaan praten. De stakeholders maken wel duidelijk welke behoeften er zijn en op welke manier je waarde kunt toevoegen. Ik herinner mijzelf geregeld aan de Stadsgarderobe van Anne Willem Pranger. Vier jaar geleden kwamen hij en vier andere studenten met het idee om een garderobe in het centrum van Groningen te openen. Een euro per jas op een A-locatie met vijf eigenaren. Ik zal maar zeggen wat ik toen dacht: om allerlei redenen een kansloos idee. Het was een geweldige en feestelijke opening en de tweede vestiging in Leeuwarden is een feit. Dus: een goed idee is goed als de bedenker het goed vindt. Een hele andere vraag is waar ideeën vandaan komen en daar is een prachtige animatie van gemaakt.